Wat is scenarioplanning: betekenis scenariodenken, analyse, voordelen & 5 stappen

Foto mr. Leo Kerklaan
Auteur: mr. Leo Kerklaan
Associate Partner Scenarioplanning
Inhoudsopgave
10 / 10

In tijden waarin ontwikkelingen zich in een razendsnel tempo voltrekken is het van belang om niet te lang vast te klampen aan een verouderde strategie. Sowieso verwatert elke strategie met de tijd. De toegevoegde waarde verdampt en je organisatie komt al snel in een vrije val terecht. Zeker wanneer scenariodenken en -analyse niet diepgeworteld zijn in je organisatie en het managementteam geen affiniteit heeft met scenarioanalyse. In dit artikel gaan we dieper in op de definitie, de gevolgen van slechte scenarioplanning en wat een goede scenarioanalyses oplevert. De scenariospecialisten van Passionned Group helpen je graag met advies en opleidingen.

Hoop niet dat zware tijden vanzelf zullen overwaaien

Hopen dat economisch zware tijden als inktzwarte wolken zullen overwaaien of veronderstellen dat de goede tijden jarenlang zullen aanhouden, is geen slimme strategie. Het is ijdele hoop. Wanneer je met je huidige organisatiestrategie niet in staat bent om in te spelen op een dynamische omgeving, dan zal je organisatie stilstaan in haar ontwikkeling. En daarmee is ze automatisch niet toekomstbestendig.

De gevolgen van slechte scenarioplanning

Wat de gevolgen kunnen zijn van slechte scenarioplanning laat zich raden:

  • automatisch verval van de toegevoegde waarde van de producten en diensten
  • de organisatie holt altijd achter de feiten aan en voelt zich telkens overrompeld
  • minder innovatie, minder klanten, minder omzet en minder marktaandeel
  • ontevreden medewerkers, reorganisaties en zelfs ontslagrondes

Door het juist implementeren van scenariodenken en scenario analyse kom je nooit meer voor verrassingen te staan. Onze adviseurs Scenarioplanning helpen je graag verder zodat je de concurrentie altijd een stap voor blijft. Neem nu contact op.

Scenario betekenis: wat is scenarioplanning?

De betekenis van scenariodenken en de meerwaarde van scenarioplanning kun je niet overschatten. Ze stellen je in staat om adequaat te kunnen anticiperen op de toekomst. Dat doe je door relevante ontwikkelingen en trends tijdig te herkennen en hieruit de voor jouw organisatie relevante te selecteren. Vervolgens zet je deze om naar reële scenario’s en toekomstbeelden.

De stappen in het scenarioplanning proces zien er doorgaans als volgt uit:

  1. het tijdig herkennen en vinden van relevante trends en ontwikkelingen
  2. het selecteren van die trends die een hoge kans hebben om zich door te zetten
  3. op basis van de trends ontwikkel je reële scenario’s en toekomstbeelden
  4. de scenario’s reken je door: welke impact hebben zij op je organisatie?
  5. het schrijven van een scenarioplan; verandermanagement geef je hierin een prominente plek

In stap 5 ga je vanuit verschillende invalshoeken per scenario kijken naar de impact van het voltrekken van het scenario op systemen, processen, data, competenties, arbeidsorganisatie en je toegevoegde waarde. Met die kennis en inzichten kunnen leidinggevenden en teams vroegtijdig inspelen op de ontwikkelingen en trends en kan je organisatie zo aan wendbaarheid winnen.
Het boek 'Business Flight Simulator' Afbeelding van Het boek 'Business Flight Simulator'In dit grensverleggende werk verkent Leo Kerklaan de parallellen tussen het systeem van rigoureuze simulatie en validatie in de luchtvaart en bedrijfsstrategie, met de nadruk op het verbeteren van beslissingskwaliteit in organisaties. Te vaak baseren managers hun doelstellingen en plannen op wensdenken, zonder grondige onderbouwing van de juistheid van de aannames en de haalbaarheid van de plannen. De Business Flight Simulator is ontworpen om die kloof te overbruggen.bekijk het boek 'Business Flight Simulator'

Juist nu scenariodenken

Juist in deze tijden van ‘complexity economics’ is de economie zeer dynamisch en zijn er heftige bewegingen in de markt. De economie is een voortdurend evoluerend systeem dat nauwelijks valt te voorspellen. Maak daarom je organisatie weerbaar. Investeer in de toekomst met scenariodenken, inclusief een juiste analyse en planning van verschillende scenario’s.

Dat vraagt om een andere strategie

Organisaties zouden hun strategiebepaling daarom ook anders moeten gaan inrichten. Een strategisch plan dat gebaseerd is op één toekomstverkenning (lees: voorspelling) volstaat gewoonweg niet meer. Maar een strategie inrichten met een portfolio van scenario’s in het achterhoofd snijdt wel degelijk hout.

Scenarioplanning: leren omgaan met onzekerheden
Figuur 1: Scenarioplanning betekent leren omgaan met onzekerheden en beter anticiperen.

Wat maakt het mogelijk?

Scenarioplanning maakt het mogelijk om een aantal businessplannen op te zetten die aansluiten bij situaties die zich zouden kunnen voordoen. Dat maakt het anticiperen op de toekomst een stuk makkelijker dan wanneer de organisatie zich richt op één enkele strategie.

Scenario analyse en De intelligente, datagedreven organisatie

Een intelligente, datagedreven organisatie zal altijd erg goed om zich heen kijken. Ze kijkt continu naar de ontwikkelingen en trends en wat de concurrentie doet. Sensoren zijn de spreekwoordelijke zintuigen van de intelligente organisatie.

Ook denkt de intelligente organisatie regelmatig na over de houdbaarheidsdatum van haar business model, haar marktrelevantie en de automatische afbrokkeling van haar toegevoegde waarde. Deze ‘sluipmoordenaar’ heeft al veel bedrijven in de afgrond gestort. Laat dat jouw bedrijf niet overkomen.

Big Data, Business Analytics en Open Data spelen bij scenario analyse een steeds belangrijkere rol. Wil je daar meer over weten? Bestel dan ons boek ‘De intelligente, datagedreven organisatie’ (compleet herziene druk).

Wat levert een goede scenario analyse je op?

  • een betere voorspelling van de toekomst
  • meer invloed op ogenschijnlijk oncontroleerbare zaken
  • een sterkere weerbaarheid van jouw organisatie
  • sneller in staat om in te spelen op ontwikkelingen in de markt

Wil je ook met scenarioplanning aan de slag?

De specialisten van Passionned Group hebben jarenlange deskundigheid en ervaring in het adviseren en begeleiden van (senior) managers en stafleden bij scenariodenken en scenarioplanning. Uiteraard kunnen we jou daar ook bij helpen. Neem gerust contact met ons op voor de mogelijkheden en meer informatie.

Wil je meer weten over hoe je strategische plannen kunt testen? De Business Flight Simulator cursus helpt je om aannames te doorbreken.

Over Passionned Group

Logo Passionned Group, de specialist in ScenarioplanningDe adviseurs van de Passionned Group zijn gepokt en gemazeld op het gebied van scenarioplanning en scenario analyse. Samen kijken we graag naar de scenario's die voor jouw bedrijf relevant kunnen zijn en hoe je daar vervolgens mee om kunt gaan.

neem contact met ons op

Reviews over Scenarioplanning

Jurgen van Diesen | Stichting Achmea Rechtsbijstand: De training scenario based planning is een echte aanrader. Leo Kerklaan heeft een prettige manier van kennisdelen waardoor de theorie snel helder is. Door zijn enorme ervaring is een koppeling van theorie en praktijk voortdurend aanwezig en dat maakt het geleerde heel toepasbaar.

Adviseurs scenarioplanning

Bekijk het boek 'Business Flight Simulator'

Productafbeelding van het boek 'Business Flight Simulator'